De ontwikkeling van immuuntherapie heeft gezorgd voor een grote vooruitgang in de kankerzorg. Helaas treedt er bij veel patiënten wel op enig moment resistentie op tegen deze therapie. Het Antoni van Leeuwenhoek doet onderzoek om erachter te komen hoe die resistentie ontstaat. Deze kennis is nodig om nieuwe immuuntherapieën te ontwikkelen. Het AVL zoekt donateurs die het onderzoek willen financieren.

Veranderlijke tumorcellen
Wanneer een patiënt goed reageert op immuuntherapie, stabiliseert de tumor of wordt deze kleiner. Maar, niets is zo veranderlijk als tumorcellen: ze ontwikkelen steeds weer nieuwe manieren om ons eigen afweersysteem te omzeilen. Bij een deel van de patiënten groeit de tumor daarom na verloop van tijd tóch weer door. “Wanneer dat gebeurt moet je een andere behandeling kunnen aanbieden”, zegt Daniel Peeper, groepsleider en hoofd van de onderzoeksafdeling Moleculaire oncologie en Immunologie.

Afweercellen omzeilen
Hoe kunnen tumoren het afweersysteem omzeilen? Dat is de grote vraag waar Peeper aan werkt. Hij noemt drie veelvoorkomende manieren op: “Normaal gesproken herkennen afweercellen tumorcellen aan een afwijking op hun celoppervlak”, vertelt hij. “Maar er zijn tumorcellen die een dergelijke afwijking niet laten zien en daarom onzichtbaar blijven voor de afweercellen. Ook staan afweercellen soms op de rem en kunnen zij niet in actie komen om de tumorcel te doden. En in een derde geval komen er gewoonweg geen afweercellen in de buurt van een tumor voor.”

Een zoektocht naar betere medicijnen voor patiënten
Peeper en zijn collega’s verrichten onderzoek om de ontwikkeling van nieuwe immuuntherapieën mogelijk te maken. Hij wil daarbij antwoord vinden op de vraag: Hoe kunnen we voorkomen dat tumoren het afweermechanisme om de tuin leiden?

Gericht manipuleren
Als eerste wil hij achterhalen welke genen een rol spelen. “We willen de genen identificeren die betrokken zijn bij het doden van tumorcellen door afweercellen”, vertelt hij. “Als we die genen gericht kunnen manipuleren in zowel tumorcellen als afweercellen, dan kunnen de afweercellen tumoren effectiever vernietigen.”

Daarnaast screent hij een grote collectie van medicijnen die eerder voor andere ziektes ontwikkeld en goedgekeurd zijn. In die verzameling zoekt hij naar medicijnen die een bijeffect hebben op het afweersysteem. “Dat maakt ze interessant om mogelijk ook te dienen als immuuntherapie.”

Urgent onderzoek
Er zijn effectievere immuuntherapieën nodig waar patiënten langer én beter op reageren. Peeper heeft daarom voornamelijk behoefte aan mankracht. “Kanker is nog lang niet de wereld uit. Er is veel werk aan de winkel en het zou fantastisch zijn als we extra onderzoekers kunnen aanstellen zodat we nog meer slagkracht hebben.”

 

Wij houden donateurs die jonge, talentvolle onderzoekers willen sponsoren, betrokken bij ons onderzoek. Wij zorgen ervoor dat zij de onderzoekers persoonlijk leren kennen, rondleidingen krijgen en dat ze jaarlijks op de hoogte worden gesteld van onze nieuwe onderzoeksresultaten.
Daniel Peeper