De helft van de (voormalig) kankerpatiënten heeft last van cognitieve problemen. Ze kunnen dingen moeilijk onthouden of hebben moeite met hun concentratie. “Het is daarom belangrijk dat het AVL een online test ontwikkelt voor patiënten. Zo kunnen zij erachter komen wat de oorzaak van hun probleem is en weten zij wie hen daarbij kan helpen.”

Top drie van klachten
“Cognitieve problemen staan in de top drie van klachten die kankerpatiënten rapporteren tijdens hun behandeling, of daarna”, vertelt Sanne Schagen, klinisch neuropsycholoog bij het AVL. “Zij hebben problemen met hun aandacht, geheugen en het verwerken van informatie.” Dit kan het gevolg zijn van de ziekte zelf, van de behandelingen, maar het kan ook een gevolg zijn van de psychische belasting die kanker met zich mee brengt.

Stoornissen
Om patiënten de juiste hulp te kunnen bieden is het belangrijk om te weten of hun problemen berusten op stoornissen in cognitieve functies. Schagen neemt allerlei tests af om daarachter te komen. “Ik laat patiënten lijstjes met woorden onthouden en getallenreeksen herhalen en achterstevoren zeggen.” De patiënten die geen formele cognitieve stoornissen blijken te hebben, worden door deze tests gerustgesteld. “Het kan bij hun zo zijn dat hun klachten worden veroorzaakt door vermoeidheid of psychische klachten. Vaak verdwijnen deze klachten wanneer patiënten zich mentaal en fysiek weer wat beter voelen”, zegt Schagen.

Passend behandelplan
Patiënten die wel cognitieve stoornissen blijken te hebben, worden door Sanne Schagen onderzocht zodat zij de juiste diagnose kan stellen en een passend behandelplan kan maken. “Onder begeleiding van een ergotherapeut kunnen deze patiënten strategieën ontwikkelen waardoor zij minder last hebben van de problemen in het dagelijks leven.” Het kost neuropsychologen veel tijd om diagnoses te stellen. Zij kunnen daarom maar een paar patiënten per week zien, terwijl het aantal kankerpatiënten groeit. Schagen: “Die toestroom kunnen we op de reguliere manier niet meer aan.”

Thuistest
Om toch alle patiënten van dienst te kunnen zijn, wil Schagen een online test ontwikkelen die cognitieve stoornissen vaststelt en die patiënten gepersonaliseerd en vanuit huis kunnen maken. “De computer past de test voortdurend aan het niveau van de patiënt aan en dat heeft veel voordelen: “Patiënten worden ofwel meteen gerustgesteld, ofwel doorgestuurd naar een neuropsycholoog voor verdere diagnostiek”, vertelt zij. “En voor neuropsychologen betekent deze manier van thuistesten dat zij hun beperkte tijd kunnen besteden aan degenen die de zorg nodig hebben.”

Meer patiënten testen
Voor de ontwikkeling van deze test heeft Sanne Schagen financiering nodig. Zij wil twee onderzoekers en een programmeur aanstellen die de test ontwikkelen, programmeren en online zetten. “Hiermee krijgen wij een efficiënt hulpmiddel in handen om het groeiend aantal kankerpatiënten met cognitieve problemen te testen. En patiënten krijgen snel de hulp die ze nodig hebben.”

 

Als klinisch neuropsycholoog kun je vaak de cognitieve schade van patiënten niet wegnemen. Wel kun je hen helpen in de omgang daarmee, waardoor zij uiteindelijk minder last krijgen van hun klachten.
Sanne Schagen