Voor de ontwikkeling van nieuwe behandelingen wil het Antoni van Leeuwenhoek kankerweefsels en afweercellen uit het bloed van patiënten verzamelen en opslaan in een ‘biobank’. Deze collectie weefsels is van grote waarde voor toekomstig onderzoek naar immuuntherapie. Er is extra personeel nodig om deze biobank op te bouwen.

Nog veel werk te doen
Immuuntherapie wordt succesvol ingezet voor een aantal kankersoorten, maar helaas is er nog geen juiste immuuntherapie voor alle soorten. Borstkanker is bijvoorbeeld nog lastig te behandelen met immuuntherapie. Borstkankerspecialist en onderzoeker Marleen Kok: “Borstkankercellen houden zich schuil voor het afweersysteem. Dat komt waarschijnlijk doordat borstkanker langzaam ontstaat en de kankercellen lijken op normale cellen. Afweercellen worden dan niet getriggerd om de kankercellen op te ruimen.” Onderzoekers moeten dus nog veel werk verrichten om te begrijpen hoe zij immuuntherapie effectief kunnen inzetten voor dit soort kankers.

Een verzameling kankerweefsels en afweercellen
De meeste patiënten van het AVL zijn doordrongen van het nut van wetenschappelijk onderzoek. Zij dragen daar vaak zelf bij aan bij door bloedmonsters af te staan waaruit onderzoekers afweercellen kunnen halen. Ook vinden veel patiënten het goed wanneer onderzoekers biopten of verwijderde tumorweefsels gebruiken voor onderzoek.

Als die bloedmonsters en kankerweefsels samen opgeslagen worden, vormen ze een biobank. Marleen Kok: “We willen van zoveel mogelijk patiënten de samenstelling van hun tumor en hun afweersysteem in kaart brengen. De verschillen tussen mensen zijn namelijk vaak maar subtiel, maar extreem belangrijk voor de kans van slagen van immuuntherapie.”

Nieuwe immuuntherapieën
Artsen en onderzoekers kunnen de biobank gebruiken bij het ontwikkelen van nieuwe immuuntherapieën. Marleen: “De biobank helpt zo de patiënten van de toekomst.” Ook kunnen onderzoekers de biobank gebruiken om te voorspellen of een patiënt wel of geen baat zal hebben van immuuntherapie. “Als we van tevoren weten dat een immuuntherapie niet aan gaat slaan, kunnen we patiënten een nutteloze behandeling, en de bijwerkingen ervan, besparen.”

Personeel nodig
Het aanleggen van de biobank is hard nodig. Het is daarom essentieel dat er medewerkers voor worden aangesteld: een analist die de afweercellen in verse bloedmonsters analyseert en die tumorweefsels verwerkt voor onderzoek; een onderzoeksverpleegkundige die patiënten informeert over wetenschappelijk onderzoek en hen de mogelijkheid biedt daaraan mee te doen. En een medewerker op de pathologieafdeling die ervoor zorgt dat chirurgen extra biopten van tumoren afnemen voor in de biobank. Marleen Kok: “Elke tumor die na pathologisch onderzoek niet verder gebruikt wordt is zó zonde! Het draagt namelijk bij aan nieuwe kennis.”

 

In mijn spreekkamer help ik één patiënt tegelijk. Maar als ik onderzoek doe naar welke behandelingen wel of niet zullen aanslaan, help ik miljoenen kankerpatiënten van de toekomst.
Marleen Kok