Een belangrijk kenmerk van kankercellen is dat zij zich snel delen. De meeste therapieën zijn erop gericht om die celdeling te stoppen. Maar stel nu dat we die celdeling juist opjagen, waardoor kankercellen zich steeds slordiger gaan delen, niet goed meer kunnen functioneren en uiteindelijk het loodje leggen? “Dit is een totaal nieuwe gedachte over het bestrijden van kankercellen en het Antoni van Leeuwenhoek wil onderzoeken of dit werkt voor tumoren waarvoor weinig behandelingen bestaan.”
Celdeling versnellen
De meeste kankerbehandelingen proberen juist te voorkomen dat tumorcellen zich vermenigvuldigen. Bij veel patiënten werkt dit enige tijd, maar op den duur worden zij toch vaak resistent tegen de behandeling. “Het is dus hoog tijd dat wij op een totaal andere manier gaan kijken naar behandelen”, zegt moleculair bioloog Matheus dos Santos Dias. “We kwamen op het idee om een middel te gebruiken dat de celdeling van kankercellen versnelt. De tumorcel raakt daar extreem gestrest door, maakt steeds meer fouten bij het delen en functioneert steeds slechter. Een tweede medicijn kan de tumorcellen vervolgens uitschakelen.”
Oververhitte tumorcellen
Dos Santos Dias vergelijkt dit nieuwe behandelconcept met een auto, waarbij een gezonde cel met 10 km per uur rijdt en een tumorcel met 100 km per uur. “Je kunt je indenken dat de tumorcel een hetere motor heeft dan de gezonde cel. Normale kankertherapieën proberen de motor van tumorcellen af te remmen en af te koelen, maar wij willen juist dat hun snelheid toeneemt en hun motor oververhit raakt. Daarnaast willen we een tweede middel toevoegen dat voorkomt dat hun motor afkoelt, waardoor de tumorcel kapotgaat.”
Patiënten met weinig behandelingsperspectief
Tussen de vele honderden middelen die gebruikt worden om tumoren te behandelen hebben Dos Santos Dias en zijn team één medicijn gevonden dat de celdeling kan versnellen en een tweede medicijn dat de oververhitte tumorcellen kan doden. In het laboratorium heeft hij deze twee medicijnen getest bij tumoren waarvoor nog weinig behandelingsmogelijkheden zijn. “De behandeling werkt goed bij tumorcellen uit de dikke darm, alvleesklier en galwegen. Dus zodra de behandeling in vervolgonderzoek veilig wordt bevonden, kunnen we deze in het AVL gaan testen bij patiënten. We verwachten goede resultaten.”
Meerdere combinaties
Dit nieuwe behandelconcept werkt waarschijnlijk goed bij alle tumoren, vertelt Matheus dos Santos Dias. Daarom zoeken we financiering voor de aanstelling van een onderzoeker en een technicus die op zoek gaan naar nieuwe combinaties tussen tumoren en medicijnen. “Ik geloof erin dat deze ontdekking baanbrekend is en hoop geeft aan patiënten die uitbehandeld zijn.”
Met de ontwikkeling van deze nieuwe manier van behandelen wil ik hoop geven aan kankerpatiënten die nu geen behandelingsperspectief hebben.
Matheus dos Santos Dias
