Chirurgen willen operaties bij patiënten het liefst voorkomen, maar kunnen dit simpelweg niet omdat de gebruikelijke scans die vóór een operatie gemaakt worden, nog niet nauwkeurig genoeg zijn. Om met zekerheid te kunnen zeggen dat een operatie bij een patiënt niet nodig is, hebben chirurgen betere en gedetailleerdere informatie nodig. Hoog tijd om in andere vakgebieden op zoek te gaan naar nieuwe technologieën die kunnen leiden tot verbeterde scanapparatuur.
Voorafgaand aan een operatie krijgen kankerpatiënten vaak een ‘voorbehandeling’: een serie chemo- of radiotherapeutische behandelingen om de tumor te verkleinen. “Bij een kwart van hen blijkt de tumor bij de operatie volledig te zijn verdwenen”, vertelt Theo Ruers, chirurgisch oncoloog en hoofd van de vakgroep beeldgestuurde chirurgie bij het AvL.
De hedendaagse MRI- en CT-scans laten helaas niet goed genoeg zien of een tumor na een voorbehandeling weg is. “De normale beeldvorming laat ons in de steek”, zegt Ruers. “Vandaar dat patiënten voor de zekerheid tóch geopereerd worden.”
Maar een operatie heeft effect op de levenskwaliteit van patiënten. “Wanneer je een deel van een orgaan verwijdert, kunnen patiënten last krijgen van incontinentie, moeten ze een stoma dragen, of kampen met de cosmetische effecten”, vertelt Ruers. Dus om de levenskwaliteit van patiënten zo hoog mogelijk te houden wil hij operaties zoveel mogelijk voorkomen.
Nieuwe technieken naar het ziekenhuis halen
Ruers wil daarom in de ruimtevaart, geologie en optica op zoek naar nieuwe technologieën die leiden tot betere scans. “Want oplossingen voor problemen in de geneeskunde ga je niet altijd in de geneeskunde zelf vinden”, vindt hij. Hij denkt daarbij aan technieken die werken met licht en geluid.
Eerder al heeft Ruers een dergelijke techniek ontdekt: de ‘hyperspectral camera’. “Ik las voor het eerst over hyperspectral camera’s in een artikel dat ging over satellieten die er de gezondheid van bossen en grote agrarische gebieden mee in kaart brengen”, vertelt hij. “De camera’s meten het water- en glucosegehalte van gewassen.” Nu zet hij de camera in tijdens operaties. Op basis van het watergehalte, dat hoger is in kankerweefsels, kan hij in real time het verschil zien tussen een kanker en het omliggende, gezonde weefsel. Hij kan daardoor veel preciezer opereren.
Van werkbank naar patiënt
Om nieuwe technologieën te scouten wil Ruers een interdisciplinair team samenstellen, bestaand uit biologen, techneuten en artsen. Dit team zal onderzoeken hoe die technieken gebruikt kunnen worden in het ziekenhuis. Ruers: “In andere vakgebieden staan die apparaten vaak op werkbanken gemonteerd, maar om ze voor onze patiënten te gebruiken moeten wij ze ombouwen. Ook voor die faciliteiten zijn donaties nodig.”
N.B.: Theo Ruers is inmiddels medisch hoofd van het AVL Centrum voor Vroegdiagnostiek, maar er wordt nog geld ingezameld voor dit onderzoeksteam.
We kunnen de geneeskunde verbeteren door innovatieve technieken uit andere vakgebieden naar het ziekenhuis te halen en deze in te zetten bij de behandeling van kankerpatiënten.
Theo Ruers
